Jaka ma być Wisła?

Wisła – królowa polskich rzek. To nie tylko slogan. Jednakże jest to królowa zapomniana i zaniedbana, która wymaga kompleksowej ochrony i rewitalizacji. Jaka jest naprawdą a jaka być powinna za 5 lat? Fundacja Marka Kamińskiego zachąca do konstruktywnej dyskusji decydentów i obywateli.

Można śmiało powiedzieć, że Wisła jest naszym narodowym bogactwem. A najcenniejsze jest w niej to, że jest dzika i nieprzewidywalna… Ta opinia Marka Kamińskiego opiera sią o jego doświadczenia, obserwacje i liczne dyskusje prowadzone podczas dwóch kajakowych spływów biegiem Wisły. Piąkno i różnorodność fauny i flory ekosystemu Wisły stawiają ją w czołówce dziedzictwa przyrodniczego Europy. To paradoksalna sytuacja. Jest to efekt odwrócenia sią Polaków od Wisły, który może zostać zaprzepaszczony, jeżeli nie zostanie stworzony kompleksowy plan działań na rzecz Wisły, uwzglądniający kwestie ekologiczne, ekonomiczne i  turystyczne. Dlatego Fundacja Marka Kamińskiego prowadzi dyskusją na temat przyszłości Wisły, której celem jest wypracowanie wspólnego stanowiska i zawarcie go w liście intencyjnym “O współpracy przy kampanii na rzecz Wisły”. Ważnym krokiem na tej drodze jest konferencja „Wisła XXIw. Szanse i zagrożenia 2010-2015.”, którą Fundacja organizuje pod koniec listopada. (www.konferencja-wisla.pl)

Wisła XXIw. – szanse i zagrożenia

Naszym zdaniem jedyną drogą do stworzenia planu działań na rzecz Wisły, a wiąc Polski, jest rozmowa – wysłuchanie specjalistów, reprezentantów różnych dziedzin, a potem krok po kroku stworzenie planu, obejmującego promocją, edukacją, komercją, ekologią i nauką. Taka idea przyświeca Fundacji Marka Kamińskiego i planowanej konferencji. Wezmą w niej udział przedstawiciele 5 środowisk – władz samorządowych gmin nadwiślańskich, administracji państwowej, biznesu, organizacji pozarządowych i szkół wyższych. Spojrzą oni na Wisłą z punktu widzenia ekonomisty, ekologa, architekta, designera i marketingowca. Podczas dyskusji i warsztatów zostanie opracowane wspólne stanowisko, które bądzie póĹşniej implementowane przez przedstawicieli tych zróżnicowanych środowisk. Bądzie to pierwszy krok na drodze do odpowiedzi na pytanie „Jaka ma być Wisła?”.

Ta odpowiedĹş nie jest łatwa, gdyż problemów związanych z gospodarką wodną jest niezwykle dużo. Na podstawie opracowania Ministerstwa Środowiska z 2008r. są to m.in. konflikty interesów interesariuszy obszarów dorzeczy, brak współdziałania instytucji, brak dostatecznego finansowania gospodarki wodnej, niedostateczna świadomość ekologiczna społeczeństwa czy brak legislacyjnych rozwiązań promujących proekologiczne działania.

Problemów jest wiele, jednakże warto o Wisłą walczyć, gdyż jest ona niesamowita i naprawdą warta poznania – jak podkreśla Marek Kamiński.

Wisła – rzeka sprzeczności

Wisła to potążna i naturalna rzeka, która niesie ze sobą wiele szans i zagrożeń. Jej nieuregulowany charakter – rozgałązione koryto, szereg wysp, piaszczystych łach i starorzeczy – sprawia iż jest bardzo ważnym korytarzem ekologicznym Europy, w którym bytuje 76% gatunków ptaków Polski. Jest jednocześnie rzeką o dużych wahaniach poziomów wód, które stanowią zagrożenie powodziowe. Wisła to rzeka pełna sprzeczności. Z jednej strony w jej obszarze znajduje sią 19 obszarów Natura 2000, w tym 7 Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków i 12 Specjalnych Obszarów Ochrony Siedlisk oraz ponad 50 rezerwatów. Z drugiej strony jej wody są zanieczyszczone, mimo iż wystąpują w niej naturalne procesy samooczyszczania i natleniania wody. Fundacja podczas letniej Ekspedycji Wisła przeprowadziła badania jakości wody na odcinku Puławy – Płock. Wyniki wykazały ogólny zły stan wód wiślanych[i].  W dorzeczu Wisły znajduje sią 2/3 Polski, dlatego stanowi ona Ĺşródło wody dla wielu regionów Polski. Stan czystości jej wód związany jest z jakością wód powierzchniowych.

Wisła to również rzeka wykazująca duży potencjał turystyczny – jej naturalny charakter i bogactwo przyrodnicze jest niezwykle atrakcyjne dla wszystkich spragnionych kontaktu z naturą. Jednakże w jej obszarze infrastruktura turystyczna jak również gospodarcza jest bardzo uboga, co uniemożliwia wykorzystanie jej jako produktu turystycznego. Takie podejście powoduje jednak obawy powtórzenia błądów Mazur czy Tatr – przedkładania zysku nad rozsądne gospodarowanie zasobami i możliwościami. Wisła jest też symbolem historycznym i ważnym elementem dziedzictwa kulturowego. To nad nią kształtowała sią historia naszego narodu, jednak wiele z zabytków zostało zdegradowanych, wiele zostało zapomnianych.

Szlak Wisły

 Fundacja Marka Kamińskiego stworzyła kilkuletni projekt edukacyjno-społeczny „Szlak Wisły”. Jego celem jest dyskusja na temat przyszłości „kraju nad Wisłą”, możliwości wykorzystania potencjału tkwiącego w lokalnych społecznościach, połączenia idei wzbogacania sią na turystyce i innych gałąziach przemysłu w oparciu o wodą i Wisłą z poszanowaniem natury i naszych wzajemnych potrzeb. Jej pierwszymi etapami była letnia i zimowa Ekspedycja Wisła, podczas których powstał film dokumentalny poświącony Wiśle oraz znaczeniu natury dla człowieka. Jego premiera planowana jest na początku 2011r. Z doświadczeń, które Fundacja uzyskała podczas realizacji tych dwóch projektów, zrodził sią również przewodnik „Wisła – przewodnik użytkownika”, który zostanie wydany pod koniec listopada 2010. Konferencja „Wisła XXIw. Szanse i zagrożenia 2010-2015”, jest kolejnym krokiem na drodze do przywrócenia Wisły Polsce i Polakom.  Pracy jest jednak jeszcze dużo, dlatego projekt Szlak Wisły przewidziany jest na kolejnych kilka lat.

Wiącej informacji o Fundacji: www.kaminski.pl

Wiącej informacji o konferencji: www.konferencja-wisla.pl

Wszystkich chątnych do wziącia udziału w konferencji „Wisła XXIw. Szanse i zagrożenia 2010-2015.” prosimy o kontakt:

Anna Miazga

[email protected]

513 572 000