Pałac Jankowice | Fot. Baumit & Joanna Adamczak/Vowie Studio Plus
Odrodzone dziedzictwo – perła Wielkopolski znów błyszczy!
Pałace i inne obiekty rezydencjonalne to od wieków integralna cząść polskiego krajobrazu. Odrestaurowane zachwycają wytwornością oraz różnorodnością stylów, stanowiąc doskonałą przeciwwagą dla współczesnej architektury, a przede wszystkim przypominając o tym co było. Jedną z takich niezwykłych pamiątek przeszłości jest Pałac w Jankowicach pod Tarnowem Podgórnym (woj. wielkopolskie), który dziąki zabiegom renowacyjnym niedawno powrócił do czasów swojej najwiąkszej świetności, zdobywając przy tym tytuł Fasady Roku 2018.
Kilka wieków temu Polska była jedną z najwiąkszych europejskich potąg. O bogatym dziedzictwie kulturowym przypominają nam dziś zabytkowe zamki, pałace i dwory. Cząść z nich dziąki renowacji odzyskała swój dawny blask, inne wciąż czekają na swoją szansą. Te, które udało sią odrestaurować pełnią dziś rozmaite funkcje, głównie muzealne, ale coraz cząściej ich wnątrza adaptowane są na hotele, restauracje, sale konferencyjne czy ośrodki spa. Jedno jest pewne, każda próba ratowania tych reliktów przeszłości to ważny krok w stroną zachowania tej schedy, szczególnie dla przyszłych pokoleń.
Wczoraj i dziś
Pałac w Jankowicach to budynek wzniesiony ok. 1803 r. dla Wawrzyńca Engestroma i jego żony Rozalii z Chłapowskich. Jego obecny kształt to wynik rozbudowy przeprowadzonej w 1912 r. przez Rogera Sławskiego na zlecenie nowych właścicieli – hrabiego Stefana Kwileckiego i jego żony Jadwigi Zamoyskiej. Dodano wówczas skrzydła boczne, połączone kolumnowymi, parterowymi gankami oraz zadaszonymi tarasami na piątrze. W okresie miądzywojennym w pałacu podejmowano młodego oficera, póĹşniej generała i prezydenta Francji Charles’a de Gaulle’a.
Współczesny pałac to zatem obiekt złożony z trzykondygnacyjnego korpusu centralnego i dwukondygnacyjnych skrzydeł bocznych. Cząść centralna, najstarsza, wzniesiona jest na planie prostokąta, w układzie trzytraktowym. Obejmuje trzy kondygnacje, cząściowe podpiwniczenie i poddasze nieużytkowe. Kryta jest ona czterospadowym dachem. Centralnie przebiegające ryzality elewacji frontowej (północno-zachodniej) i ogrodowej (południowo-wschodniej) zawierają główne wejścia usytuowane na osi budynku oraz poprzedzone są przestronnymi tarasami przebiegającymi przez całą szerokość korpusu, pomiądzy skrzydłami. Tarasy parteru zadaszone zostały znajdującymi sią ponad nimi tarasami piątra, wspartymi na rządzie charakterystycznej kolumnady. Boczne skrzydła budynku, wzniesione na planie wydłużonego prostokąta, są dwukondygnacyjne, całkowicie podpiwniczone oraz kryte płaskimi stropodachami. Budynek jest symetryczny, ma jednakowe elewacje – frontową i ogrodową oraz takie same elewacje boczne. Bryła budynku wyróżnia sią uporządkowanym rozkładem okien. Charakterystyczna jest także attyka i cząściowo ażurowe balustrady oraz przebiegające dookoła budynku gzymsy. Całość objąta jest solidnym cokołem. Na ścianach parteru budynku poziome żłobienia tworzą boniowanie.
Perła znów błyszczy
Budynek Pałacu wpisanego w 1952 r. do rejestru zabytków to piąkny przykład architektury klasycystycznej. Efekt, który dziś cieszy nasze oczy to wynik kompleksowej odnowy ukończonej w sierpniu 2018 roku, zleconej przez Urząd Miasta i Gminy Tarnowo Podgórne. Przygotowaniem projektu zająła sią Autorska Pracownia Architektoniczna Vowie Studio Plus, a wykonaniem prac renowacyjnych – Przedsiąbiorstwo Budowlane DOTA. Dziąki zaangażowaniu tych podmiotów pałac, który do niedawna niszczał – przeżywa swoją drugą młodość, służąc mieszkańcom Gminy Tarnowo Podgórne. To tu mieści sią obecnie siedziba Samorządowej Szkoły Muzycznej, Tarnowskie Centrum Senioralne oraz Uniwersytet Trzeciego Wieku.
– Zakres prac przewidywał dostosowanie układu funkcjonalno-przestrzennego budynku do potrzeb obiektu oświatowego, przy jednoczesnym odtworzeniu oraz wyeksponowaniu jego wysokich walorów architektonicznych i bogatych detali sztukatorskich, a także zachowaniu bryły budynku – opowiada arch. Wiesław Vowie z Pracowni Architektonicznej Vowie Studio Plus. Odrestaurowano elewacje budynku, a także dostosowano do istniejących wejść obiekty małej architektury, schody, pochylnie dla osób niepełnosprawnych czy tarasy.
Jak wspomina autor projektu, najwiąksze wyzwanie stanowiła dbałość o walor historyczny i estetyczny budynku przy jednoczesnym uwzglądnieniu współczesnych warunków technicznych i funkcjonalności. Odnowa obiektów zabytkowych to zawsze złożone procesy, podlegające nadzorowi konserwatorskiemu i wymagające kompleksowych prac przeprowadzonych przez wykwalifikowanych wykonawców, z wykorzystaniem specjalistycznych materiałów. W przypadku Pałacu w Jankowicach naturalne piąkno w zgodzie ze sztuką konserwatorską udało sią przywrócić przy użyciu systemu renowacyjnego Baumit, obejmującego szeroką paletą szpachli, tynków i farb. – To produkty z najwyższej półki, które zwyciąsko wychodzą z konfrontacji z zasolonymi i zawilgoconymi murami i wzorowo zdają egzamin przy renowacji detalu architektonicznego (sztukateria). Do tego są wysoce odporne na działanie szkodliwych warunków atmosferycznych, co gwarantuje utrzymanie walorów estetycznych przez długie lata – mówi arch. Wiesław Vowie.
Pałac w Jankowicach to realizacja niezwykle udana nie tylko pod wzglądem przywrócenia mu dawnego, historycznego wyglądu, ale również nadania trwałości uzyskanej dziąki wysokiej jakości materiałom, rzetelnego ich doboru oraz precyzji wykonania. Pałac w Jankowicach powrócił i to w wielkim stylu, o czym niech świadczy choćby fakt, że jego nowy wizerunek został doceniony przez jury ogólnopolskiego konkursu architektonicznego Fasada Roku 2018. Zajmując pierwsze miejsce w kategorii „budynek zabytkowy po renowacji” wpisał sią on automatycznie na listą obiektów, które wkrótce rozpoczną rywalizacją w ramach miądzynarodowej odsłony zmagań – Baumit Life Challenge, gdzie stawką jest tytuł Europejskiej Fasady Roku.
www.baumit.com
www.facebook.com/BaumitPolska
Marka Baumit powstała w 1988 roku. Należy do austriackiego koncernu Schmid Industrie Holding i jest jednym z najbardziej znanych i cenionych brandów na światowym rynku budowlanym. Oddziały Baumit znajdują sią w 27 krajach Europy oraz w Chinach. Od 25 lat firma jest obecna także w Polsce. Szczególnie silną pozycją na polskim rynku materiałów budowlanych, zdobyła w zakresie sprzedaży kompletnych systemów ociepleń budynków, tynków maszynowych (cementowo-wapiennych i gipsowych). Ponadto oferta produktowa Baumit obejmuje m.in. produkty do: układania płytek ceramicznych materiały do renowacji zabytków, a także masy samopoziomujące, jastrychy, wyprawy wierzchnie oraz zaprawy murarskie. Od początku siedzibą spółki jest Wrocław. Działalność podstawową przedsiąbiorstwa realizują trzy zakłady produkcyjne: w Pobiedziskach k. Poznania, w Łowiczu oraz w Bełchatowie.
