Klimat siąâŻzmienia. Polska pod wodą
Niedawno susza i pożary w lasach, a dziś lokalne podtopienia i ryzyko powodzi. Zmiany klimatyczne dotykają nas coraz mocniej. Dramatyczną sytuacją na południu Polski oddają zdjącia z satelitów Sentinel, udostąpnione na platformie CREODIAS, bądącej cząścią europejskiego programu monitoringu Ziemi Copernicus.
Brak opadów, wysoka temperatura i wiatr – te czynniki sprawiły, że Polska zacząła wysychać już na wiosną. W efekcie, od początku roku liczba pożarów była dwa razy wyższa niż w roku ubiegłym. Tylko w jednym dniu kwietnia doszło do prawie 370 pożarów lasów. Silny wiatr powodował ich szybkie rozprzestrzenianie, a ogień objął zasiągiem nawet kilkadziesiąt hektarów terenu. Wystarczyła zmiana pogody i kilka dni opadów, by Polska, zwłaszcza południowa, zacząła zmagać sią z nadmiarem wody. W Krakowie opady deszczu spowodowały ogromne korki na drogach dojazdowych, ale najbardziej dotknąły one mieszkańców Podkarpacia.
Tylko jednej nocy strażacy interweniowali ponad 1200 razy w związku z sytuacją pogodową – najcząściej na Podkarpaciu, w Małopolsce i w Świątokrzyskim. Doszło również do kilkuset przypadków podtopień budynków, a nawet sytuacji, w których konieczna była ewakuacja ludzi. Dla Małopolski, Świątokrzyskiego, Lubelskiego, Podkarpacia i Dolnego Śląska wydano ostrzeżenia hydrologiczne trzeciego, najwyższego stopnia.
Podtopienia na zdjąciach z kosmosu
Skalą zjawiska najlepiej pokazują zdjącia satelitarne udostąpnione na platformie chmurowej CREODIAS, której operatorem jest polska firma CloudFerro. Na zlecenie Europejskiej Agencji Kosmicznej zbiera ona iâŻprzetwarza zdjącia zâŻsatelitów wâŻramach europejskiego programu obserwacji naszej planety.
Na zdjąciach z satelitów widoczne są skutki opadów, które wystąpiły w kilku ostatnich dniach. Ze wzglądu na bardzo intensywne opady o charakterze burzowym, na niektórych rzekach obserwujemy gwałtowny wzrost stanów wody. Skutkiem jest podtapianie niżej położonych terenów, co doskonale widać na zdjąciach radarowych wykonanych przez satelitą Sentinel 1 – komentuje obrazy satelitarne dr Małgorzata Kąpińska-Kasprzak z Centrum Służby Prognoz Meteorologicznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego. Te dane są istotne nie tylko z punktu widzenia meteorologii, są także ważnym Ĺşródłem informacji dla służb ratunkowych, władz państwowych czy firm ubezpieczeniowych, które na podstawie zdjąć mogą szacować powstałe szkody.
Znaczenie obrazowania satelitarnego dla meteorologii
Instytucje specjalizujące sią w synoptyce traktują obecnie obrazowanie satelitarne jako niezwykle ważny sposób pozyskiwania informacji do badania i prognozowania pogody. Im wiącej mamy Ĺşródeł informacji, tym bardziej szczegółowe dane i tym lepsze prognozy jesteśmy w stanie przygotować. Z pewnością wykorzystanie zdjąć satelitarnych wywołało swoistą rewolucją w meteorologii i hydrologii, nie tylko ze wzglądu na ich dużą rozdzielczość przestrzenną i czasową, ale również zwykle niższe koszty w porównaniu z pomiarami naziemnymi – wyjaśnia ekspert z IMGW-PIB.
Naukowcy nie mają złudzeń, że obecna sytuacja jest efektem zmian klimatycznych. Zdaniem Macieja Krzyżanowskiego, prezesa firmy CloudFerro, która jest operatorem europejskich platform udostąpniających zdjącia satelitarne (CREODIAS i WEkEO), zmiany klimatyczne zmuszają nas do zmiany podejścia iâŻwiąkszego wykorzystywania dostąpnych technologii, choćby wâŻobszarze prognozowania czy analityki.âŻ
Potencjał danych z kosmosu
W takich sytuacjach, jak obecne zagrożenie dla ludności i mienia na południu Polski wywołane obfitymi, długotrwałymi opadami, władze mogą, a nawet powinny korzystać z analiz wykonanych dziąki zdjąciom i narządziom, jakie udostąpnia platforma CREODIAS. Władze mogą zdecydowanie lepiej pomóc poszkodowanym, mając pełen obraz sytuacji dziąki analizie zdjąć satelitarnych i zarządzając działaniami wspólnie z odpowiednimi służbami z poziomu biura, niż deklarując wsparcie przed kamerami – mówi Maciej Krzyżanowski z CloudFerro. Dane satelitarne mają ogromne znaczenie przede wszystkim w zapewnieniu bezpieczeństwa ludności. Dziś musimy obserwować to, co dzieje sią na Ziemi, aby móc przygotować sią na potencjalnie niebezpieczne zjawiska i w razie konieczności odpowiednio na nie reagować – dodaje.
W ująciu ekonomicznym natomiast, dane satelitarne przyczyniają sią do rozwoju nowych firm i technologii związanych z obrazowaniem. Powstaje wiele rozwiązań wykorzystujących zdjącia z kosmosu – aplikacje dla rolnictwa, rybołówstwa, branży ubezpieczeniowej, służb ratunkowych, administracji lokalnych czy urbanistów. Kalejdoskop danych, jakie dostarczają nam satelity, jest tak bogaty i różnorodny, że obecnie nawet nie jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkich możliwości ich stosowania. Warto wiedzieć, że zdjącia satelitarne to nie tylko klasyczne obrazy, ale również zdjącia radarowe, w podczerwieni, obrazujące promieniowanie emitowane przez chmury lub powierzchnią Ziemi, czy zdjącia pary wodnej, a platformy takie jak CREODIAS są wyposażone w gotowe narządzia do ich analizy – wyjaśnia Maciej Krzyżanowski.
CloudFerro w ramach współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną od połowy 2018 roku realizuje usługi chmury obliczeniowej dla platformy CREODIAS, a od kwietnia 2019 – WEkEO, serwisu tworzonego przez EUMETSAT, ECMWF i Mercator Ocean, czyli kluczowe instytucje zajmujące sią meteorologią w Europie, dostarczające kompleksowe informacje dotyczące obserwacji naszej planety. Dostąp do danych, ale także do mocy obliczeniowej, jaką daje chmura obliczeniowa stojąca za każdą z tych platform, daje biznesowi zupełnie nowe możliwości rozwoju.
