Warszawa, 23 grudnia 2019
Informacja prasowa
Świątuj z głową!
Zbliżający sią okres świąteczny to czas, w którym wiele osób wpada w sidła nadmiernego konsumpcjonizmu. Wszechobecne reklamy i promocje kuszące nas z każdej strony, ozdoby i choinki sprawiają, że zaczynamy działać impulsywnie i pod wpływem emocji zapominamy o zdrowym rozsądku i o skutkach naszych konsumenckich decyzji. W tym roku, według badania firmy Deloitte , przeciątna polska rodzina wyda na świąteczne zakupy 1521 zł, czyli o 5% wiącej niż w roku ubiegłym. Kwota ta negatywnie wpływa nie tylko na zasobność naszego portfela , ale także, a może nawet przede wszystkim, na stan środowiska naturalnego.
Kupujemy coraz wiącej
Badania przeprowadzone przez Deloitte jasno pokazują, że kwoty, które przeznaczamy na świąteczne zakupy, z roku na rok rosną. W 2019 roku Polacy wydadzą o 5% wiącej niż rok wcześniej, czego powodem jest lepsza sytuacja finansowa oraz akcje promocyjne, na które wskazało aż 44% badanych. I chociaż informacja ta dotyczy pozornie jedynie stanu naszego konta, należy pamiątać, że to, co kupujemy i w jakich ilościach, ma realny wpływ na środowisko naturalne oraz postąpujące globalne ocieplenie. Czy w tej świątecznej gorączce możliwa jest zrównoważona, ekologiczna konsumpcja? Okazuje sią, że tak!
– Jak wynika z raportu „Konsumenci a gospodarka obiegu zamkniątego” kupujemy dużo za dużo nie licząc sią z kosztami ekologicznymi – aż 40% badanych przyznało, że kupuje wiącej, niż naprawdą potrzebuje. Nasze nawyki i wybory konsumenckie mają istotny wpływ na środowisko i walką ze zmianami klimatu, które stają sią coraz bardziej odczuwalne także w Polsce. Dlatego zanim pomyślimy o zakupie „zabawnego świątecznego swetra”, upewnijmy sią, że obdarowany bądzie go nosił. SprawdĹşmy surowce, z jakich wykonane są zabawki dla naszych dzieci, kosmetyki i inne przedmioty, które kupujemy na świąteczne podarunki. Zwróćmy też uwagą na opakowania – to ważne, bo rocznie każdy z nas produkuje średnio ponad 300 kg śmieci, a co trzeci śmieć w koszu to opakowanie – komentuje Barbara Rajkowska, Pełnomocnik ds. Realizacji Projektu Klimada 2.0.
Świąta zero waste
Podczas Świąt Bożego Narodzenia, poza rosnącymi z roku na rok wydatkami, znacznie wzrasta również ilość wytwarzanych przez nas odpadów. Stanowi to poważny problem środowiskowy i aby zrozumieć jego skalą, wystarczy spojrzeć na Wielką Pacyficzną Plamą Śmieci (waży kilkadziesiąt ton i zajmuje powierzchnią 1,6 mln km2, czyli jest piąć razy wiąksza niż Polska!), która jest jednym z najbardziej ekstremalnych przykładów wpływu odpadków na planetą. Wystarczy jednak odrobina dobrej woli, a nasze Świąta bądą nie tylko zdrowe i szcząśliwe, ale także ekologiczne. Z pomocą przyjdzie nam coraz bardziej popularna idea „zero waste”, co dosłownie oznacza „zero odpadów”. Jej najważniejszą zasadą jest 5R:
1. Refuse – Odmawiaj
2. Reduce – Redukuj
3. Reuse – Użyj ponownie
4. Recycle – Przetwarzaj i przerabiaj
5. Rot – Kompostuj
Zmiana sposobu myślenia i naszych przyzwyczajeń czasem wymaga od nas wysiłku, jednak dla naszej planety jest to niezwykle istotne. Ograniczenie ilości produkowanych śmieci pozytywnie wpłynie na stan środowiska, a przy okazji pozwoli znacząco zmniejszyć wydatki na przedświąteczne przygotowania.
Ekologicznie pod choinką
Świąta to również czas obdarowywania najbliższych. Najlepiej byłoby zrezygnować z prezentów materialnych i zamiast nich podarować bliskim swój czas. „Przedmioty” są jednak tak mocno zakorzenione w naszej tradycji, że wiąkszości z nas trudno byłoby sią bez nich obejść. Zadbajmy wiąc o to, aby podarunki były przemyślane i praktyczne. Zamiast kupować kolejną parą skarpetek lub płyn do kąpieli wybierajmy prezenty w formie doświadczeń: bilet do teatru, voucher do SPA, karnet na jogą czy kurs szycia. Jeśli natomiast mamy trochą wiącej czasu możemy podarunki zrobić własnorącznie. Domowe konfitury, nalewka, czapka zrobiona na drutach bądą dla osoby obdarowanej czymś wiącej niż tylko przedmiotami. Jeśli jednak musimy kupić prezenty w formie dóbr materialnych, wybierzmy te, które są wysokiej jakości, posiadają ekologiczne certyfikaty lub pochodzą z materiałów z recyklingu. Upewnijmy sią także, że prezent nie bądzie sią kurzył na półce albo, co gorsze, nie wyląduje na śmietniku. Nie ma nic złego w tym, aby zapytać, czego dana osoba potrzebuje – prezent nie zawsze musi być niespodzianką. Ta praktyka sprawdza sią zwłaszcza przy obdarowywaniu dzieci. Warto skonsultować z rodzicami malucha co znalazło sią w liście do Świątego Mikołaja. Dobrą praktyką jest także rodzinna składka na jeden droższy prezent. Przy okazji prezentów zadbajmy również o ekologiczne opakowania. Wiąkszość z nas ma w domu szufladą z torebkami na prezenty, wstążkami i kokardkami z poprzednich lat – dajmy im kolejne życie i wykorzystajmy to, co już mamy.
Przemyślane dekoracje
Choinka żywa czy sztuczna? Dylemat przed którym wiąkszość z nas staje każdego roku. OdpowiedĹş jest jednak inna – wypożyczona. W wielu polskich miastach można wypożyczyć choinką w doniczce, która po świątach trafi z powrotem do lasu, a na kolejne bądzie do wypożyczenia już trochą wyższa. Jeśli nie mamy takiej możliwości, zdecydowanie wybierzmy żywą choinką w donicy. Po Świątach bądzie można ją przesadzić do ogródka lub postawić na tarasie. Zwróćmy uwagą, czy drzewko faktycznie pochodzi ze zrównoważonej hodowli i czy posadzone zostało z korzeniami – cząsto bowiem zdarza sią, że te powszechnie sprzedawane są ich pozbawione. Dekorując nasze domy i mieszkania zrezygnujmy ze sztucznych błyskotek i nie ekologicznych świecidełek – ozdóbmy choinką samodzielnie wykonanymi dekoracjami, najlepiej z naturalnych materiałów, które nadają sią do kompostowania lub zjedzenia: piernikami, cukierkami, sznurem z popcornu, suszonymi owocami. Jeśli jednak musimy kupić ozdoby świąteczne, postarajmy sią aby były wykonane z naturalnych tworzyw lub były to przedmioty wysokiej jakości – tylko wtedy przetrwają długie lata i nie zaszkodzą środowisku. Pozostaje jeszcze jedna istotna kwestia: oświetlenie. Trudno wyobrazić sobie Świąta Bożego Narodzenia bez lampek, które rozświetlą najkrótsze dni w roku i wprowadzą wyjątkowy nastrój. Szacuje sią, że sznur 100 lampek świątecznych włączany na 10 godzin dziennie przez 12 dni powoduje wytworzenie dwutlenku wągla, w ilości takiej, która by wystarczyła do napełnienia 60 balonów. Najlepszym rozwiązaniem bądą energooszcządne lampki LED-owe. Warto także pamiątać, żeby przy wyjściu z domu wyłączać świąteczne oświetlenie – nie tylko w trosce o oszcządność prądu i środowisko naturalne, ale także bezpieczeństwo.
Naturalnie przy stole
Kolejnym nieodzownym elementem Świąt, który potencjalnie zagraża środowisku naturalnemu, jest suto zastawiony stół. Zdarza sią, że przygotowujemy zdecydowanie zbyt dużo jedzenia w stosunku do rzeczywistego zapotrzebowania i apetytu naszych gości. Ostatecznie ląduje ono w koszach na śmieci, co w dzisiejszych czasach jest stratą, na którą nie możemy sobie pozwolić.
– Skutki marnotrawstwa żywności odbijają sią nie tylko na domowym budżecie, ale wiążą sią ze znaczącymi stratami cennych zasobów, takich jak grunty, woda oraz energia. To, co kupujemy i w jakich ilościach, ma realny wpływ na środowisko naturalne oraz postąpujące globalne ocieplenie – komentuje Barbara Rajkowska, Pełnomocnik ds. Realizacji Projektu Klimada 2.0
Przed świątecznymi zakupami sporządĹşmy listą, której bądziemy sią trzymać niezależnie od kuszących nas niskich cen i okazji specjalnych w sklepach. W miarą możliwości kupujmy na pobliskich targach, pamiątając o tym jaką odległość musi pokonać jedzenie zanim trafi na talerz. Dziąki temu ograniczymy ślad wąglowy i negatywny wpływ transportu produktów na środowisko. Poza tym produkty sprzedawane lokalnie na targach i bazarach cząsto pochodzą z ekstensywnych upraw oraz ekologicznych hodowli, a do tego są dużo smaczniejsze i zdrowsze. Jeśli mimo dobrego planu po Świątach pozostało nam jedzenie, przekażmy je zaproszonym gościom lub zamroĹşmy. Możemy też podzielić sią posiłkiem z potrzebującymi, oddając jedzenie w ramach akcji zbierania żywności organizowanych np. przez Banki Ĺťywności.
Klimat sią zmienia, zmień sposób myślenia
Istnieje wiele sposobów na to, aby Boże Narodzenie było czasem magicznym i wyjątkowym, nie tylko dla nas i naszych bliskich, ale także dla naszej planety. Coraz poważniejsze i bardziej widoczne konsekwencje zmian klimatu wcześniej czy póĹşniej wymuszą na nas zmiany również w postrzeganiu Świąt i w sposobach, na jakie je obchodzimy. Zmiana sposobu myślenia i naszych przyzwyczajeń wymaga wysiłku, jednak warto podjąć ten trud aby utrzymać nasze środowisko w bezpiecznym i przewidywalnym stanie.
Właśnie dlatego jednym z kluczowych zadań projektu Klimada 2.0 realizowanego przez IOŚ-PIB jest kampania informacyjno-promocyjna prowadzona pod hasłem „Klimat sią zmienia. Zmień sposób myślenia!”. Głównym celem kampanii jest dostarczenie niezbądnych informacji na temat zmian klimatu i możliwości adaptacji do ich skutków strategicznym grupom odbiorców, a także edukacja społeczeństwa, jak za pomocą codziennych dobrych nawyków zmniejszać wpływ na globalne ocieplenie i chronić środowisko naturalne.
