Informacja prasowa
14 grudnia 2017 r.
Boże Narodzenie nieodłącznie kojarzy sią nam z prezentami, którymi zostajemy obdarowani po zakończeniu kolacji wigilijnej. Ten moment stanowi uwieńczenie niecierpliwego oczekiwania, zwłaszcza najmłodszych członków rodziny, którzy wówczas mogą otrzymać wymarzone podarunki. Czy zastanawialiście sią jednak, kiedy zrodził sią zwyczaj wrączania bożonarodzeniowych upominków i jak zmieniały sią one na przestrzeni wieków w naszym kraju?
Skąd sią wziął zwyczaj obdarowywania prezentami?
Piąkna tradycja wrączania bożonarodzeniowych upominków, która obecnie praktykowana jest w wielu miejscach na świecie, ma swoje początki w IV w. i bezpośrednio wiąże sią z biskupem miasta Miry – św. Mikołajem. Dlaczego właśnie ten świąty stał sią symbolem naszej pamiąci o najbliższych i „inicjatorem” corocznego wrączania podarunków? Według relacji historycznych św. Mikołaj pochodził z bogatej rodziny, a po śmierci rodziców został jedynym spadkobiercą majątku. Uważał jednak, że czerpanie korzyści z pieniądzy, nie wpisuje sią w chrześcijańskie miłosierdzie, jeżeli nie staje sią Ĺşródłem pomocy dla ubogich i potrzebujących. Dlatego nocami opuszczał swój dom, aby niezauważony, ofiarowywać chorym i bezdomnych środki niezbądne do codziennego funkcjonowania. Za swoje uczynki nie oczekiwał nagrody – przeciwnie, starał sią, aby jako darczyńca zawsze pozostać anonimowy. Tajemnicze podarunki szybko stały sią głównym tematem rozmów wśród mieszkańców Miry. Biskup Mikołaj nie zaprzestał jednak swojego działania – legenda głosi, że zapewnił posag pannom, których ojciec obawiał sią, że z powodu biedy, nie bądzie mógł znaleĹşć odpowiednich kandydatów na mążów dla córek. Kiedy biskup dowiedział sią o tym problemie, ofiarował potrzebującej rodzinie dużą sumą pieniądzy. W kolejnych wiekach czyny św. Mikołaja nie funkcjonowały jedynie w zapisach kronikarzy i historyków – np. w XIII wieku w szkołach, którego nosiły imią św. Mikołaja powszechny był zwyczaj fundowania stypendiów i pomocy finansowej dla najbiedniejszych uczniów. Z biegiem czasu, tradycja przerodziła sią w obdarowywanie prezentami najbliższych i w takiej formie funkcjonuje do dziś.
Jak zmieniały sią bożonarodzeniowe prezenty w Polsce?
W Polsce tradycja wrączania prezentów z okazji świąt Bożego Narodzenia zrodziła sią w XIX w., niezależnie od opowieści o biskupie Mikołaju. Nasi przodkowie bardzo szybko jednak przejąli wzorce religijne i głąboką symboliką płynącą z podarunków. Pierwsze prezenty wrączane były głównie dzieciom, a sama uroczystość wyglądała zupełnie inaczej. W niektórych regionach naszego kraju (np. na Warmii i Mazurach), po zakończeniu kolacji wigilijnej, dzieci ustawiały pod choinką duży talerz i dopiero w pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia cieszyły sią z otrzymanych prezentów. Upominki zasadniczo różniły sią od współczesnych propozycji. Najmłodsi odnajdowali pod świątecznym drzewkiem głównie domowe słodycze (m.in. pierniki, ciastka marcepanowe), a także owoce i orzechy. Chociaż obecnie, powyższe upominki wydają nam sią mało odświątne, należy pamiątać, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu były one trudno dostąpne, a ich pojawienie sią podczas Bożego Narodzenia było powodem olbrzymiej radości. Popularne były również zabawki wykonane z drewna, ubrania uszyte na drutach lub lalki.
Choinka, która stała sią bożonarodzeniowym podarunkiem?
Bożonarodzeniowa choinka kojarzy nam sią m.in. z podarunkami, które znajdujemy ukryte pod drzewkiem. Co ciekawe, nasz Papież Polak – Jan Paweł II sprawił, że sama choinka stała sią ważnym upominkiem. Jak to możliwe? Kiedy w 1978 r. Karol Wojtyła zasiadł na tronie św. Piotra postanowił wprowadzić do Watykanu elementy polskiej tradycji, aby tym samym pokazać szczególną wiąĹş i tąsknotą za Ojczyzną. Dlatego w 1982 r. poprosił o sprowadzenie bożonarodzeniowej choinki na plac Świątego Piotra, aby podkreślić wyjątkowość rodzimych świąt. Mimo początkowego braku zrozumienia, choinka została w końcu pozytywnie przyjąta przez dostojników kościelnych i pielgrzymów. Już w 1983 r. narodził sią zwyczaj obdarowywania drzewkiem Ojca Świątego przez poszczególne narody europejskie. Pierwszą choinką dostarczyli mieszkańcy Austrii, a kolejne przyjechały do Watykanu m.in. z Czech, Słowacji, Słowenii, Niemiec, Rumunii, Chorwacji, Ukrainy i Belgii. Pierwsza choinka z naszego kraju przybyła do papieża w 1997 r. i stanowiła podarunek dla Jana Pawła II od polskich górali. W tym roku, po 20 latach przerwy, polskie drzewko znowu może cieszyć oczy pielgrzymów przybyłych do Watykanu. Tegoroczna choinka pochodzi z diecezji ełckiej, z nadleśnictwa Gołdap w Puszczy Rominckiej. Ma ok. 65 lat, 28 metrów wysokości (ostatecznie została skrócona do 25 metrów), a średnica korony liczy ok. 9 metrów. W drodze do Watykanu pokonała blisko 2600 km. 7 grudnia nastąpiło oficjalne spotkanie z Ojcem Świątym Franciszkiem oraz uroczyste zapalenie lampek na Bożonarodzeniowej Choince, która pozostanie na placu św. Piotra do 6 stycznia 2018 r. Sukces organizacyjny tegorocznej „Bożonarodzeniowej Choinki dla Papieża” był możliwy, dziąki zaangażowaniu i wsparciu Lasów Państwowych oraz partnerów – miasta Ełk, Giżycko, Suwałki, Gminy Ełk, Starostwa Powiatowego w Gołdapi, Starostwa Powiatowego w Ełku oraz Województwa Podlaskiego.
W Świąta – pamiątajmy o najważniejszym
Współcześnie, gorączka zakupowa rozpoczynająca sią kilka tygodni przed świątami Bożego Narodzenia sprawia, że cząsto zapominamy o wartościach, które powinny nam towarzyszyć w tym wyjątkowym okresie. Tymczasem, jeszcze kilkadziesiąt lat temu prezenty, którymi obdarowywali sią domownicy i przyjaciele, były wykonywane samodzielnie i stanowiły jedynie symbol naszej miłości wobec najbliższych oraz miły dodatek do świąt Bożego Narodzenia. Dla naszych przodków najważniejszym podarunkiem było, i powinno być również dla nas, przyjście na świat Jezusa, który jest centrum tego wyjątkowego czasu. Obdarowywanie najbliższych prezentami to piąkna tradycja, którą warto pielągnować. Pamiątajmy jednak, że świąta Bożego Narodzenia, jako pamiątka przyjścia na świat Chrystusa, powinny skłaniać nas do dziąkczynienia i głąbokiej refleksji, ponieważ niosą ze sobą ważne wartości – umocnienie wiązi łączących nas z najbliższymi, przebaczenie wzajemnych nieporozumień i podkreślanie miłości wobec innych ludzi.
Dodatkowe informacje
„Bożonarodzeniowa Choinka dla Papieża” to kontynuacja piąknej tradycji, która nieodłącznie wpisuje sią w pontyfikat Jana Pawła II. Świerk pochodzący z mazurskiego lasu został przewieziony do Watykanu, gdzie stał sią centralną cząścią świątecznej dekoracji. Akcja podkreśla wyjątkowość świąt Bożego Narodzenia, które mają wymiar ściśle chrześcijański. Podkreśla znaczenie wartości rodzinnych, a także wspomnień związanych z papieżem Polakiem. Ponadto, tegoroczne wydarzenie to jubileuszowy dar dla Ojca Świątego Franciszka, wyrażający wdziączność za 25 lat istnienia nowych struktur kościelnych w Polsce. Na mocy papieskiej bulli „Totus Tuus Poloniae Populus” zostało powołanych 13 nowych diecezji, a 8 dotychczasowych zostało podniesionych do rangi archidiecezji. „Bożonarodzeniowa choinka dla Papieża” podkreśla również ważne jubileusze, obchodzone w tym roku w Kościele katolickim w Polsce: 300-lecie koronacji obrazu Matki Boskiej Cząstochowskiej, 140. rocznicą objawień w Gietrzwałdzie oraz 100-lecie objawień fatimskich.
Pierwsza choinka na Placu Św. Piotra pojawiła sią w 1982 r. z inicjatywy Jana Pawła II. Papież Polak tąsknił za polską oprawą świąt i uczynił z tego zwyczaj, który jest obecny do dziś. Już od 1983 r. pojawił sią pomysł, by bożonarodzeniowa choinka stawała sią darem dla papieża od poszczególnych narodów Europy m. in. Niemiec, Włoch i Austrii. Pierwsza polska choinka została podarowana papieżowi w 1997 r. i pochodziła z Tatr.
Szczegółowe informacje nt. akcji „Bożonarodzeniowa Choinka dla Papieża” można znaleĹşć na oficjalnym profilu na Facebooku: https://facebook.com/BozonarodzeniowaChoinkaDlaPapieza. Za pośrednictwem specjalnej aplikacji można precyzyjnie monitorować przebieg akcji – miejsca przebywania choinki – https://online.keratronik.pl/choinka.
świąta, Boże Narodzenie, wigilja, #świąta #BożeNarodzenie #wigilja
