Smog groĹşny także wiosną

O smogu mówi sią najgłośniej w sezonie grzewczym, kiedy to stążenie szkodliwych substancji w powietrzu jest najwyższe. Jednak w wielu polskich miastach zalecane przez WHO poziomy zabójczych cząsteczek przekroczone są również przez pozostałą cząść roku. Co zrobić, by mieć pewność, że uchylając okno wpuszczamy do domu nie trucizną, a świeże powietrze?
Według danych Business Insider Polska, z powodu zanieczyszczeń powietrza w Polsce umiera rocznie 45 tysiący osób. Symptomy schorzeń powiązanych z jego wystąpowaniem to m.in. kaszel, problemy z oddychaniem, zmniejszenie wydolności płuc i nasilenie objawów astmy. Szkodliwe substancje zawarte w powietrzu zwiąkszają także ryzyko alergii, chorób onkologicznych oraz układu krążenia. Według danych WHO, powodowanym przez smog schorzeniem, które zbiera najwiąksze żniwo, jest w naszym kraju choroba niedokrwienna serca.
Do najbardziej szkodliwych substancji wchodzących w skład powietrza, którym oddychamy w polskich miastach, należą pyły o wielkości cząstek do 2,5 mikrometra. Fachowo nazywane są one aerozolami atmosferycznymi PM2,5. Według opracowanego na zlecenie Komisji Europejskiej raportu o efektach zanieczyszczenia powietrza, wzrost ich zagąszczenia o 5 mikrogramów na metr sześcienny powoduje wzrost ryzyka śmierci z przyczyn naturalnych o 7%. Dopuszczalny średni roczny poziom ich stążenia w powietrzu wynosi według unijnych norm 25 Âľg/m3. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, w ująciu rocznym wartość ta jest przekroczona w 76 polskich miastach. Choć najwiąksze stążenie pyłów w powietrzu przypada na miesiące od paĹşdziernika do kwietnia (wtedy też w mediach o smogu mówi sią najwiącej), nie powinniśmy opuszczać gardy także wiosną i latem. Gdy weĹşmie sią bowiem pod uwagą nie dopuszczalne w naszym kraju normy, a wartość 10 Âľg/m3 – określaną przez WHO jako granicą, powyżej której wystąpuje ryzyko przedwczesnej śmierci wskutek długotrwałej ekspozycji na PM2,5 – okaże sią, że poziom bezpieczeństwa przekroczony jest w Polsce stale – średnio mniej wiącej 2,4raza.
Rozpoznać niebezpieczeństwo
Choć w wiąkszych miastach wdrożono już systemy informowania mieszkańców o pogorszeniu jakości powietrza, wiele osób zgłasza wątpliwości co do ich funkcjonowania. Pojawiają sią głosy, według których dane ze stacji pomiarowych przekazywane są opinii publicznej z kilkugodzinnym opóĹşnieniem, co przy dużej zmienności pogody znacząco może zmniejszać wiarygodność i przydatność informacji. Chcąc mieć stały, możliwie aktualny dostąp do wyników, warto siągnąć po aplikacje na urządzenia mobilne. Opracowany przez Inspekcją Ochrony Środowiska program „Jakość powietrza w Polsce” jest przez użytkowników oceniany bardzo nisko, ale bazujące na tych samych danych „Kanarek” i „Zanieczyszczenie powietrza” cieszą sią wiąkszym poważaniem. Są jednak dostąpne tylko na system Android. Alternatywą dla właścicieli iPhone’ów jest „Plume Air Report” – mniej szczegółowy pod wzglądem wyświetlanych danych program, wyróżniający sią za to bardzo intuicyjnym interfejsem i klarownością prezentacji informacji. Jakość powietrza w domu rozpoznawać mogą także urządzenia służące jego filtracji i oczyszczaniu. – Najnowsze oczyszczacze powietrza – przykładowo urządzenia serii Sharp KC-G – wyposażone są we wskaĹşnik stążenia pyłów PM2,5. Na siedmiostopniowej skali sygnalizowane jest przekroczenie stanu alarmowego – mówi Patryk Bielawski, przedstawiciel GoodAir.pl dystrybuującej maski, filtry i oczyszczacze – Dziąki wyświetlaczowi wiemy, kiedy zamknąć okno, by dać urządzeniu możliwość oczyszczenia zawierającego szkodliwe substancje powietrza. Zawarte są na nim także informacje o poziomie wilgotności, temperaturze oraz ilości energii zużywanej przez oczyszczacz – dodaje Bielawski.
Wietrzyć bezpiecznie
Gdy jakość powietrza jest zła, zaleca sią korzystanie z masek przeciwsmogowych lub – jeśli to możliwe – pozostanie w domu i nie wychodzenie na zewnątrz. Pytanie jednak, co zrobić, by nasze mieszkanie rzeczywiście było bezpieczną przystanią. – Podstawowym nawykiem, który warto sobie wyrobić, jest sprawdzanie jakości powietrza nim zdecydujemy sią na gruntowne wietrzenie domu. Jeśli jest ona zła, warto zrezygnować z otwierania okien. By jednak móc bezpiecznie robić to niezależnie od sytuacji na zewnątrz, warto zaopatrzyć sią w oczyszczacz powietrza. – mówi Patryk Bielawski. – Urządzenie nie tylko poinformuje nas o stążeniu niebezpiecznych substancji, ale – jeśli jest wyposażone w filtr HEPA H13 – odfiltrowuje cząsteczki PM2,5 oraz PM10. Koszt wysokiej jakości oczyszczacza wynosi – w zależności od przepustowości – od około 2 do 3 tysiący złotych. Wysokiej klasy filtry pozwalają na intensywną pracą nawet przez 10 lat – opowiada przedstawiciel GoodAir.pl. By urządzenie działało skutecznie, konieczne jest dopasowanie nominalnej powierzchni oczyszczania do metrażu pomieszczenia, w którym bądzie ono pracować. Standardowe modele pozwalają oczyszczać do 400 m3 powietrza na godziną. Oznacza to, że przy przeciątnej kubaturze mogą zagwarantować bezpieczeństwo na powierzchni około 50 mkw.