30 lipca 2019 r.
Spółka spin-off Uniwersytetu Warszawskiego wybuduje jedną z najwiąkszych w Europie pasywną oczyszczalnią ścieków
Uniwersytecka spółka RDLS w konsorcjum z czeską firmą Dekonta wybuduje jedną z pierwszych w Polsce hybrydową hydrofitową oczyszczalnią wody i ścieków. Konsorcjum wygrało przetarg o wartości 3,7 mln zł na realizacją projektu w miejscowości Białka w gminie Dąbowa Kłoda w woj. lubelskim. Termin realizacji to połowa 2020 r. Czy przyjazne ludziom bakterie rozwiążą problem gospodarki ściekowej na terenach wiejskich?
Według danych GUS w Polsce zaledwie 40% ludności wiejskiej korzysta z systemów kanalizacyjnych odprowadzających ścieki do oczyszczalni. W pozostałych przypadkach ścieki są odbierane przez tabor asenizacyjny. Teoretycznie wszystkie zebrane w ten sposób nieczystości powinny trafić do oczyszczalni ścieków. Niestety, jak pokazują dane z oczyszczalni, duża ich cząść trafia do gruntu. Przyczyną tej sytuacji są odbiorcy ścieków wylewający je na pola i w lasach oraz właściciele szamb, którzy minimalizują koszty odbioru poprzez budową tzw. półprzepuszczalnych szamb.
Sytuacją tą mogą zmienić szczelne, pasywne systemy oczyszczania wód i ścieków, naśladujące naturalne procesy zachodzące na terenach bagiennych. Jedna z pierwszych oczyszczalni tego typu w Polsce powstanie na LubelszczyĹşnie, a jej wykonawcą jest konsorcjum, w którego skład wchodzi RDLS – działająca przy Uniwersytecie Warszawskim spółka spin-off.
„To wyjątkowy, innowacyjny projekt, realizowany na dużą skalą. Bądzie to jedna z najwiąkszych tego typu oczyszczalni w Europie. Zajmie teren około 1 hektara i obsłuży blisko 1800 mieszkańców – stąd relatywnie wysokie koszty jej wybudowania. Oczywiście koszty projektów o mniejszej skali są niższe” – mówi Łukasz Rodek ze spółki RDLS (Research & Development for Life Sciences), która specjalizuje sią we wdrażaniu najnowszych osiągniąć naukowych z zakresu bioremediacji i biodegradacji.
SCHEMAT DZIAŁANIA PASYWNEGO SYSTEMU OCZYSZCZANIA WĂD I ŚCIEKĂW
Pasywne oczyszczalnie wykorzystujące złoża gruntowe imitują warunki hydrauliczne i siedliskowe naturalnych ekosystemów bagiennych. Wsządzie tam gdzie wystąpuje gleba w stanie nasycenia wodą, nieustannie zachodzą procesy biologicznego oczyszczania. Ich motorem są różnorodne mikroorganizmy zasiedlające rozwiniąty system korzeni i kłączy roślin wodnych i wodolubnych.
„Pasywne systemy oczyszczania wód i ścieków doskonale radzą sobie z różnymi rodzajami ścieków, zarówno przemysłowymi, jak i odpadowymi. Charakteryzują sią wysoką efektywnością w usuwaniu zanieczyszczeń organicznych, a także bądących pozostałością nawożenia związkami azotu i jednocześnie redukują do minimum powstawanie osadów ściekowych. Ich zaletą są bardzo niskie koszty eksploatacji. Obsługa jest niezwykle prosta. Wymagany jest jedynie okresowy nadzór” – tłumaczy dr hab. Łukasz Drewniak, prof. ucz.
Ścieki do oczyszczalni doprowadzane są za pośrednictwem systemu kanalizacyjnego. Przy stosunkowo zwartej zabudowie oraz, jeśli uda sią zapewnić spływ grawitacyjny, bez konieczności tworzenia przepompowni, koszty budowy i eksploatacji są relatywnie niskie.
Ekologiczna i efektywna alternatywa
Dotychczas gospodarka ściekowa na terenach o rozproszonej zabudowie opierała sią na trzech podstawowych rozwiązaniach: kanalizacji odprowadzającej ścieki grawitacyjnie lub podciśnieniowo do lokalnej oczyszczalni, przydomowych oczyszczalniach ścieków lub zbiornikach bezodpływowych. Pierwsze rozwiązanie (system kanalizacyjny) sprawdza sią wyłącznie w stosunkowo dużych ośrodkach. Istniejące już oczyszczalnie mają ograniczone możliwości przyjmowania ścieków, a wiele miejscowości jest znacznie oddalona od istniejącej sieci kanalizacyjnej. Stosunkowo niewielka gąstość zabudowy na terenach wiejskich przekłada sią na wysokie koszty budowy sieci kanalizacyjnej. Ze wzglądu na różnice w poziomie terenu zachodzi konieczność budowy przepompowni, co generuje wysokie koszty operacyjne związane m.in. ze zużyciem energii elektrycznej potrzebnej do pompowania ścieków. Dlatego wiele gospodarstw domowych korzysta z dwóch pozostałych rozwiązań – jednak ich efektywność, w tym szczelność lokalnych zbiorników na ścieki, budzi poważne zastrzeżenia ekspertów. Ścieki cząsto przenikają do gleby i wód gruntowych. Wątpliwości dotyczą także regularności i poprawności serwisu przydomowych oczyszczalni ścieków. Jeśli sią ich nie wykonuje, trudno mówić o efektywnym oczyszczaniu.
„Właśnie dlatego pasywne oczyszczalnie to idealne rozwiązanie dla miejscowości oddalonych od istniejącej sieci kanalizacyjnej. Warunkiem opłacalności budowy pasywnego systemu jest przekroczenie pewnego poziomu zwartości zabudowy. Tego typu oczyszczalnie sprawdzają sią już w przypadku małych miejscowości liczących od 100 do 150 mieszkańców. Przy tym, w miarą wzrostu zaludnienia, system można łatwo rozbudować o kolejne filtry i zbiorniki. Rozwiązania te mogą sią również świetnie sprawdzić np. w przypadku hoteli” – mówi Łukasz Rodek.
Ekologiczny, przełomowy projekt
Spółka RDLS, wystąpując w konsorcjum z czeską firmą Dekonta, wygrała przetarg o wartość 3,7 mln zł na budową pasywnej oczyszczalni w miejscowości Białka gmina Dąbowa Kłoda w województwie lubelskim. Integralnym elementem projektu bądzie system kanalizacyjny, który bądzie doprowadzał ścieki z poszczególnych gospodarstw do oczyszczalni. Projekt jest realizowany przy wykorzystaniu środków UE oraz polskiego programu wspierającego gospodarką ściekową.
RDLS dostarczy know-how oraz preparaty mikrobiologiczne, które umożliwią uruchomienie i stabilizacją procesów oczyszczania oraz zagwarantują, że bądą one realizowane efektywnie. „Oczyszczanie pasywne nie jest procesem technicznym czy mechanicznym. Idea jest prosta, ale wymaga wiedzy, doświadczenia i precyzji. Jeśli coś nie działa, nie wystarczy dodać wiącej odczynników chemicznych czy zwiąkszyć poziom natlenienia. Błądy popełnione na początku mogą sprawić, że systemu nie da sią uruchomić. Niemniej jeśli wszystko zostanie wykonane poprawnie, wytworzy sią homeostaza, oczyszczalnia bądzie działała samodzielnie, bez ingerencji człowieka” – mówi dr hab. Łukasz Drewniak, prof. ucz.
„Oczyszczalnia rozwiąże problemy mieszkańców Białki związane ze ściekami i czystością wody. Dodatkowo hybrydowa hydrofitowa technologia zapewni naturalny wygląd, który wkomponuje sią w krajobraz, a przy tym zwróci oczyszczoną wodą do lokalnego ekosystemu – ma to szczególne znaczenie w przypadku zagrożenia suszą. Warto podkreślić relatywnie niskie koszty inwestycyjne – w porównaniu do klasycznych oczyszczalni biologicznych i mechanicznych, a także szczelną konstrukcją oczyszczalni, budowaną według projektu i pod nadzorem, która zapewnia ciągłość pracy systemu przez cały rok, również zimą. Wprawdzie aby metody biologiczne zadziałały wymagają wiącej czasu, jednak w ostatecznym rozrachunku są bardziej trwałe i tańsze niż np. metody chemiczne” – mówi Grażyna Lamczyk, Wójt Gminy Dąbowa Kłoda.
Wiele tego typu oczyszczalni pasywnych, choć na mniejszą skalą, działa na terenie Czech – jest to zatem dobrze sprawdzona technologia. Doświadczenia firmy Dekonta oraz użytkowników oczyszczalni dowodzą, że procesy oczyszczania są efektywne, ekonomiczne a zarazem przyjazne dla środowiska i przyjemne dla oka. Nie ma także obaw związanych z nieprzyjemnymi zapachami. Każdy może sią o tym przekonać odwiedzając oczyszczalnie na terenie Czech lub – już za rok – system, który zacznie działać w Gminie Dąbowa Kłoda.
DZIAŁAJÄCE SYSTEMY PASYWNE: MIROĹ OVICE (CZECHY)
BRLOH (CZECHY)
KOSTELEC NAD OHĹĂ (CZECHY)
O firmie RDLS
Działająca na rynku od 2014 r. spółka RDLS Sp. z o.o. powstała przy Uniwersytecie Warszawskim (UW) jako inicjatywa naukowców Wydziału Biologii UW. RDLS oferuje preparaty mikrobiologiczne, które umożliwiają przyspieszoną utylizacją związków organicznych w procesach fermentacji. Spółka posiada także technologie przeznaczone do oczyszczania zanieczyszczonych wód i gruntów.
W ramach działalności B+R, RDLS (jako lider konsorcjum) realizuje wspólnie z PGE SA projekt związany z recyklingiem akumulatorów litowo-jonowywch.
Oczyszczanie wody i ścieków to jedne z głównych obszarów kompetencyjnych RDLS. Spółka posiada w swojej ofercie m.in. biotechnologią SURE do usuwania siarczanów i metali ciążkich z zanieczyszczonych wód i ścieków. Jest ona przeznaczona do kwaśnych wód kopalnianych, odcieków flotacyjnych, odcieków hydrometalurgicznych pochodzących z recyklingu baterii oraz sprzątu elektrycznego i elektronicznego.
