IOÅš-PIB
Świadomość klimatyczna Polaków: ile tak naprawdą wiemy o postąpujących zmianach
2019-10-24
Niemal każdy z nas uważa, że zmiany klimatu sÄ… poważnym problemem. Obawiamy siÄ… skutków zmian klimatu – wichur, powodzi, suszy. Widzimy, że troska o Å›rodowisko to troska o zdrowie czÅ‚owieka. Uważamy nawet, że ochrona Å›rodowiska może pozytywnie wpÅ‚ynąć na rozwój gospodarki kraju. Gdy jednak, mamy wybrać dziedziny, w których sÄ… najważniejsze dla kraju problemy do rozwiÄ…zania, jedynie nieliczni z nas wskazujÄ… ochronÄ… Å›rodowiska. Tylko poÅ‚owa Polaków uważa, że Polska jak najszybciej powinna zacząć redukować emisjÄ… gazów cieplarnianych…to tylko niektóre z wniosków badaÅ„ przeprowadzonych w zeszÅ‚ym roku na zlecenie Ministerstwa Åšrodowiska. Co jeszcze z nich wynika?
W kwestiach zwiÄ…zanych ze Å›rodowiskiem wiÄ…kszość Polaków ma zaufanie do naukowców – pokazujÄ… badania. Wydaje siÄ… jednak, że ostrzeżenia naukowców, nie dostatecznie docierajÄ… do naszej Å›wiadomoÅ›ci. Ograniczenie globalnego ocieplenia do poziomu 1,5°C w stosunku do epoki przedprzemysÅ‚owej wymaga redukcji emisji gazów cieplarnianych poprzez szybkie i daleko idÄ…ce zmiany w produkcji energii, w zagospodarowaniu powierzchni ziemi, w budownictwie, transporcie i przemyÅ›le – dowodzÄ… naukowcy. Polacy jednak nie dostrzegajÄ… pilnoÅ›ci podjÄ…cia dziaÅ‚aÅ„ zmierzajÄ…cych do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Tylko 50% Polaków uważa, że dziaÅ‚ania te musimy podjąć natychmiast.
Być może Polacy nie majÄ… dostatecznej wiedzy o silnym zwiÄ…zku miÄ…dzy emisjÄ… gazów cieplarnianych a wzrostem wystÄ…powania ekstremalnych zjawisk pogodowych. Dostrzegamy, że te zjawiska wystÄ…pujÄ… coraz czÄ…Å›ciej, 69,5 % respondentów dostrzega ich wzrost na Å›wiecie, nieco mniej, że w Polsce – 60,7 % oraz w miejscu zamieszkania – 46,3 %. Za najbardziej niebezpieczne uważamy huraganowe wiatry, trÄ…by powietrzne (69,2 % respondentów), powodzie (63,2 %) oraz susze (41,3 %), mniej niebezpieczne sÄ… w opinii Polaków – gwaÅ‚towne ulewy i dÅ‚ugotrwaÅ‚e upaÅ‚y (30%). JesteÅ›my także Å›wiadomi wielu niebezpieczeÅ„stw zwiÄ…zanych z ekstremalnÄ… pogodÄ…, wÅ›ród których najczÄ…Å›ciej wymieniamy zagrożenia zdrowia i życia ludzi (67,8 %), zniszczenia wÅ‚asnoÅ›ci prywatnej (48,7 %), straty w rolnictwie (48,2%), zniszczenia infrastruktury publicznej (40,1 %). Ale tylko nieliczni z nas uważajÄ…, że Polska powinna redukować emisjÄ… gazów cieplarnianych wÅ‚aÅ›nie ze wzglÄ…du na szkodliwe skutki dla zdrowia ludzkiego i Å›rodowiska. PodjÄ…cie zobowiÄ…zaÅ„ redukcyjnych odkÅ‚adamy na przyszÅ‚ość. Nie jesteÅ›my także Å›wiadomi, że skutki naszych decyzji dziÅ› bÄ…dÄ… miaÅ‚y znaczenie dla nastÄ…pnych pokoleÅ„. Nawet ci z nas, którzy uważajÄ…, że powinniÅ›my zacząć redukować emisjÄ… gazów cieplarnianych, w niewielkim stopniu wskazujÄ…, że to droga, by wypeÅ‚nić nasze zobowiÄ…zania wobec przyszÅ‚ych pokoleÅ„ – zapewnić im szanse zaspokojenia potrzeb nie mniejsze niż mamy dziÅ›.
Osoby, które nie widzą potrzeby redukcji emisji gazów cieplarnianych dostrzegają jedynie koszty transformacji gospodarki.
PowinniÅ›my wykorzystać dostÄ…pnÄ… wiedzÄ… i narzÄ…dzia, aby przekonać ludzi, że skutki zmian klimatu sÄ… dla nas kosztowne. JeÅ›li nie podejmiemy dziaÅ‚aÅ„ mitygacyjnych oraz adaptacyjnych bÄ…dziemy ponosić coraz wiÄ…ksze starty, m.in. zwiÄ…kszÄ… siÄ… koszty leczenia chorób zależnych od klimatu, koszty interwencji sÅ‚użb ratowniczych, wzrosnÄ… koszty przerw w dostawie prÄ…du – mówi dr inż. Krystian SzczepaÅ„ski, Dyrektor IOÅš-PIB – Opad Å›niegu z deszczem, który doprowadziÅ‚ kilka lat temu do trwajÄ…cej 18 godzin przerwy w dostawie prÄ…du w województwie szczeciÅ„skim przyniósÅ‚ straty siÄ…gajÄ…ce 54 ml zÅ‚. Straty spowodowane przez ekstremalne zjawiska w latach 2001-2016 wyniosÅ‚y 78 mld zÅ‚. Ale samo unikanie strat to za maÅ‚o, aby rozwiÄ…zywać współczesne i przyszÅ‚e problemy
– komentuje dr inż. Krystian SzczepaÅ„ski, Dyrektor IOÅš-PIB.
Działania na rzecz zmniejszania skutków zjawisk ekstremalnych, ale także zmniejszenia naszego wpływu na klimat powinniśmy podejmować wszyscy. Czy jesteśmy świadomi tego, że nasze codzienne zwyczaje wpływają na zapotrzebowanie na energią? Czy jesteśmy w stanie zrezygnować z podróży samochodem, podlewania ogródka wodą do picia, marnowania żywności, codziennego jedzenia miąsa? Tylko 40 % Polaków uważa, że działania na rzecz minimalizacji niekorzystnych skutków zmian klimatu powinien podejmować każdy z nas.
Poziom wiedzy i Å›wiadomoÅ›ci spoÅ‚eczeÅ„stwa w zakresie zmian klimatu i ochrony Å›rodowiska naturalnego mimo, że roÅ›nie, to jednak nadal wymaga dużej poprawy. Dopóki nie ma Å›wiadomoÅ›ci zagrożeÅ„, jakie niesie za sobÄ… degradacja Å›rodowiska oraz nie dostrzegamy ich bezpoÅ›redniego wpÅ‚ywu na jakość życia każdego z nas, dopóty nie bÄ…dzie to znajdowaÅ‚o odzwierciedlenia w postawach i zachowaniach konsumentów. A to wÅ‚aÅ›nie nasze konsumenckie zachowania majÄ… znaczenie gdy, mówimy o redukcji emisji gazów cieplarnianych. Dlatego tak ważny jest dostÄ…p do aktualnej wiedzy i edukacja ekologiczna. WÅ‚aÅ›nie dlatego jednym z zadaÅ„ realizowanych w ramach projektu Klimada 2.0 jest kampania informacyjno-promocyjna prowadzona pod hasÅ‚em „Klimat siÄ… zmienia. ZmieÅ„ sposób myÅ›lenia!”. Jej celem jest dostarczanie niezbÄ…dnych informacji na temat zmian klimatu i adaptacji do ich skutków, tak aby byÅ‚y one podstawÄ… codziennych dobrych nawyków zmniejszajÄ…cych nasz wpÅ‚yw na globalne ocieplenie i chroniÄ…cych Å›rodowisko naturalne
– dodaje Dyrektor IOÅš-PIB.
Wiącej informacji na temat zmian klimatu i sposobów adaptacji do ich skutków można znaleĹşć na stronie projektu Klimada 2.0, realizowanego przez IOŚ-PIB: http://klimada2.ios.gov.pl.
